ΚΟΝΤΑ ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ, και οι Βρυσούλες αναστείλαμε τις δράσεις μας μέσα στο 2020, συμμορφούμενες στις οδηγίες της κυβέρνησης αλλά κυρίως στις υποδείξεις  των ειδικών. Προτιμήσαμε να μη βγούμε στους δρόμους για να προφυλάξουμε εμάς, τους συνανθρώπους μας αλλά και το δημόσιο σύστημα υγείας που δοκιμάζεται σκληρά. Επίσης σωπάσαμε μπροστά στην αγωνία της κοινωνίας για το αύριο, για τη ζωή, την αρρώστια, την ανεργία και την οικονομική καταστροφή.

Μία από τις άμεσες επιπτώσεις της κρίσης Covid 19 ήταν η ραγδαία μείωση της κατανάλωσης πετρελαιοειδών παγκοσμίως και η κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου.

Έτσι έγινε το ανέλπιστο:  οι πετρελαικές εταιρείες που έχουν συμβάσεις με το Ελληνικό Δημόσιο για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη Δυτική Ελλάδα και στο Ιόνιο συζητούσαν ήδη από  το Μάιο να ζητήσουν από τις κυβερνήσεις να «παγώσουν» οι συμβάσεις ώστε να κερδίσουν χρόνο [i]

Σήμερα επισήμως η γεώτρηση στον Πατραικό, που είχε ανατεθεί στα ΕΛ.ΠΕ και την Edison μετατίθεται για το 2023[ii].

Η Repsol που δραστηριοποιείται στο οικόπεδο Ιωάννινα ζήτησε στις 28 Αυγούστου από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) έξι μήνες παράταση για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του ερευνητικού της προγράμματος και την εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων με το ελληνικό δημόσιο. Αν και η εταιρία ξεκίνησε πριν από περίπου 8 χρόνια, μέχρι στιγμής κανένα γεωτρύπανο δεν έχει πέσει σε πιθανό στόχο κοιτάσματος πετρελαίου ή φυσικού αερίου. Η παράταση δόθηκε μέχρι τις 2 Απριλίου 2021 ενώ η δεύτερη φάση έχει χρονικό όριο τις 2 Απριλίου του 2023[iii]

Στις εταιρείες κοινοπραξίας ΕΛΠΕ-Edison που δραστηριοποιούνται στο οικόπεδο του Πατραικού δόθηκε παράταση μέχρι τον Ιούνιο του 2021 ενώ οι εταιρείες Total Exxonn Mobil που δραστηριοποιούνται στα οικόπεδα «Δυτικά» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» ανακοίνωσαν ότι θα ξεκινήσουν το ερευνητικό τους πρόγραμμα στις αρχές του 2021[iv]

Ωστόσο, τον Μάιο του 2020 κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή η διακρατική (τριμερής μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου και Ισραήλ) συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, ενός τεραστίου αγωγού που θα ξεκινά από το Ισραήλ, θα περνά επάνω από την Ελληνική τάφρο,  μεταφέροντας φυσικό αέριο στις αγορές της Ευρώπης μέσω του Αιγαίου, του Λιβικού και του Ιονίου πελάγους[v]. 

Επίσης, μόλις έφτασαν στην Ελλάδα μέσω TAP (Trans Adriatic Pipeline) οι πρώτες ποσότητες του Αζέρικου φυσικού αερίου από την Κασπία[vi], και περιμένουμε να δούμε τις μειώσεις της τιμής του φυσικού αερίου στους λογαριασμούς μας όπως ανακοινώνει περιχαρής η ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου).

Η ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού συστήματος Φυσικού Αερίου) ανακοίνωσε αύξηση 420% στην εισαγωγή φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ[vii] και κάλυψη του 48% των εγχώριων αναγκών από την εισαγωγή LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από τον τερματικό σταθμό Ρεβυθούσα.

Στο νοτιοανατολικό Αιγαίο (στα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κύπρου) το κονταροκτύπημα για τις έρευνες υδρογονανθράκων καλά κρατεί, απειλώντας την εύθραυστη ειρήνη της περιοχής και βάζοντας στο προσκήνιο μία πιο καταστροφική προοπτική για το μέλλον των εμπλεκόμενων χωρών, από αυτή της πανδημίας. Και  οι δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβυ Τζέφρυ Πάιατ ότι η Ελλάδα αποτελεί σταθεροποιητική δύναμη για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων[viii]διόλου δεν μας καθησυχάζουν.

Τέλος, πριν ακόμα βγούμε από την πρώτη καραντίνα, αιφνιδιαστήκαμε δυσάρεστα από την ψήφιση του «αντι-περιβαλλοντικού ή αν αγαπάτε- περιβαλλοντοντοκτόνου νομοσχεδίου» (όπως συνηθίζεται να λέγεται από πολλούς) από τον προηγούμενο υπουργό Περιβάλλοντος, και έτσι συνειδητοποιήσαμε ότι δεν υπάρχει πια καμία περιοχή της Ελλάδας, κανένα νησί, καμία παραλία, κανένα βουνό ή ποτάμι, κανένας αρχαιολογικός χώρος,  που να μην απειλείται από τη βαριά βιομηχανία και τα ενεργειακά (ή τουριστικά) μεγα-πρότζεκτ.

Τους τελευταίους δέκα μήνες,  αν και οι εργασίες εξορύξεων (τουλάχιστον στην Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα) έχουν φαινομενικά παγώσει, παρακολουθούμε όλοι μας ανήμποροι την προέλαση των γιγάντιων ανεμογεννητριών μέσα από τις έρημες εθνικές οδούς στα βουνά μας (Όρη Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας) ή την παράνομη πολλές φορές μεταφορά τους (με καράβια φαντάσματα) στα λιμάνια της Τήνου και της Άνδρου και την βίαιη καταστολή των κατοίκων που διαμαρτύρονται.

Μετά τη βεβήλωση και του Σινιάτσικου (Άσκιο Όρος), βλέπουμε με ανησυχία τους ανεμομετρητές να έχουν τοποθετηθεί στα πιο παρθένα και ψηλά βουνά μας (Λάκμος ή Περιστέρι Τζουμέρκων, Νεμέρτσκα, Βέρμιο, Δίρφυ, Οίτη, Άγραφα κ.α.), προαναγγέλλοντας την ισοπέδωση των κορυφών τους.

Βλέπουμε τους χάρτες της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) και συνειδητοποιούμε ότι σχεδόν καμία κορυφογραμμή της χώρας μας δεν έχει μείνει έξω από τις αιτήσεις για άδειες ΒΑΠΕ (Βιομηχανικού τύπου ΑΠΕ). Ούτε στην ηπειρωτική Ελλάδα, ούτε στα νησιά.

Διαβάζουμε για την «πράσινη ενέργεια» που υποτίθεται παράγεται από τα βιομηχανικά αιολικά «πάρκα»  και θαυμάζουμε την τέχνη με την οποία τα τελευταία χρόνια οι εταιρίες που για δύο αιώνες πουλούσαν «βρώμικη ενέργεια» με μοναδικό γνώμονα το κέρδος έπεισαν τις κυβερνήσεις και την ΕΕ ότι αυτοί έχουν τη λύση για την κλιματική κρίση! Οι ίδιες εταιρείες που ευθύνονται για αμέτρητα περιβαλλοντικά και οικονομικά εγκλήματα παγκοσμίως, που διέφθειραν κυβερνήσεις και τοπικές κοινωνίες, ξερίζωσαν αυτόχθονες από τη γη τους, κατέστρεψαν τη γη, τον αέρα, το νερό και την υγεία χιλιάδων κατοίκων, τώρα κόπτονται για την Αειφόρο Ανάπτυξη, για τα εργασιακά δικαιώματα και την υγεία των εργαζομένων τους.

Η άναρχη ανάπτυξη των ΑΠΕ δυστυχώς μας επιφύλασσε μία άνευ προηγουμένου καταστροφή του αλπικού μας τοπίου, και πολλοί τοπικοί δήμαρχοι υποβάθμισαν τη σημασία της χρήσης των βουνοκορφών για την κατασκευή φαραωνικών αιολικών «πάρκων» λέγοντας πως εκεί υπάρχει μόνο χαμηλή βλάστηση και υποσχόμενοι ανταποδοτικά οφέλη στους κατοίκους. Είναι σαν να μην ξέρουν πως η «χαμηλή βλάστηση» είναι το τοπίο των μεγάλων υψομέτρων, που φιλοξενεί χιλιάδες είδη χλωρίδας και πανίδας.

Σύμφωνα με παγκόσμιους (ipbes)[ix]και Ευρωπαικούς οργανισμούς (European Environment Agency)[x] «η κατάσταση της φύσης είναι πλέον ανησυχητική, απειλούμενη σοβαρά από την αλλαγή της χρήσης γης, την υπερβολική χρήση των φυσικών πόρων, την κλιματική αλλαγή, τη ρύπανση και τα εισβλητικά είδη, με φθίνουσα σειρά σπουδαιότητας.»

Επίσης «η αλλαγή της χρήσης γης αποτελεί την κορυφαία απειλή για την απώλεια της βιοποικιλότητας και η επέκταση των δρόμων βασικό γενεσιουργό αίτιο αυτής παγκοσμίως»[xi]

Στη χώρα μας, «σύμφωνα με τον πρόσφατο δείκτη κατακερματισμού του τοπίου (LFI), η Ελλάδα είναι λιγότερο κατακερματισμένη από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά παρουσιάζει υψηλότερο ρυθμό αύξησης του κατακερματισμού της»[xii]

Φέτος ακόμα φτάσαμε στο σημείο η παραχώρηση δημοσίων εκτάσεων σε ιδιώτες για άγρια τουριστική  εκμετάλλευση να δικαιολογείται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό με κυνικές ομολογίες οτι τα δάση έτσι κι αλλιώς θα καούν, οπότε γιατί να μην τα χτίσουμε (παραλία Ερημίτη Κέρκυρα)[xiii]. 

Επίσης, η φαραωνική εκτροπή του Αχελώου, στην καρδιά της ηπειρωτικής χώρας μας, παρά την φετινή απορριπτική  απόφαση του ΣΤΕ (8^η σε σειρά) για τα έργα στον άνω ρου του ποταμού[xiv], συνεχίζει να αποτελεί απειλή για τα οικοσυστήματα και τους κατοίκους της περιοχής.

Τα περιβαλλοντικά εγκλήματα που συντελούνται στη χώρα μας είναι  τόσα πολλά, που κάποια πιθανόν να μας διαφεύγουν. Ένα από τα πιο σημαντικά είναι η διαχείριση των σκουπιδιών.

Το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) προκρίνει την καταστροφική και δηλητηριώδη καύση σκουπιδιών ως βασική μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων, και 4 νέες μεγάλες μονάδες καύσης σχεδιάζονται στη Θεσσαλονίκη, στην Εύβοια, στο Βόλο και στην Αττική.

Η χωματερή της Φυλής, αυτό το «μνημείο περιβαλλοντικού χάους», όπως η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου έγραφε το 2014 σε έκθεσή της, όχι μόνο δεν κλείνει, αλλά επεκτείνεται και… αναβαθμίζεται με δύο εργοστάσια καύσης στη Φυλή και στο Σχιστό. Ενώ οι καρκίνοι στη Δυτική Αττική είναι στατιστικά 30% επάνω από την υπόλοιπη Αττική, η άδικη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας συνεχίζεται με ανακύκλωση μόνο 7% των απορριμμάτων και 0% των βιοαποβλήτων[xv]. 

Στο Βόλο συνεχίζεται η  καύση εγχώριων αλλά και εισαγόμενων δια..θαλάσσης τοξικών σκουπιδιών, όπως και στον Εύοσμο επίσης,  με κίνδυνο για τις ζωές των κατοίκων τους λόγω της αέριας ρύπανσης.

Ακόμα, στις πολύπαθες Σκουριές, μετά από είκοσι χρόνια, το μεταλλείο της Ολυμπιάδας λειτουργεί ξανά από την Ελληνικός Χρυσός (Eldorado Gold).

Οι βρυσούλες είμαστε γυναίκες που ξεκινήσαμε να χορεύουμε και να τραγουδάμε για να αναδείξουμε το μείζον θέμα της επικείμενης καταστροφής του εδάφους και του υπεδάφους αλλά και των θαλασσών από τις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και τους αγωγούς που έχουν δρομολογηθεί στη χώρα μας.

Εμείς οι Βρυσούλες δεν επιθυμούμε να σιωπούμε άλλο και θα κάνουμε ό,τι είναι εφικτό από τη μεριά μας για να ευαισθητοποιήσουμε όσο περισσότερους μπορούμε και να αναδείξουμε τα φλέγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα που υπάρχουν και τρέχουν παράλληλα με την υγειονομική κρίση.

Η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει ένα καταπατημένο βιομηχανικό τοπίο.

Φρονούμε πως τα φαραωνικά έργα των ΑΠΕ, χωρίς προσεκτικά σχεδιασμένο χωροταξικό και αποκλεισμό προστατευόμενων περιοχών προς αποφυγήν κατακερματισμού των οικοσυστημάτων, θα επισπεύσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Εμείς οι Βρυσούλες προσπαθούμε να υπερασπιστούμε τον πλούτο  που κληρονομήσαμε και να συνεχίσουμε να τον χαιρόμαστε εμείς και οι απόγονοί μας.

Τα κίνητρά μας είναι καθαρά ωφελιμιστικά. Παλεύουμε να διατηρήσουμε το δικαίωμά μας σε καθαρό νερό, σε αμόλυντο αέρα και σε επαρκή και καλής ποιότητας τροφή διότι αυτά τα θεωρούμε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όπως την υγεία, την εργασία, την παιδεία και την ελευθερία. 

Αντιλαμβανόμαστε ως κομβικής σημασίας τη διαφύλαξη και διάσωση των υδάτινων πόρων  που μας έχουν απομείνει και την υπεράσπιση του νερού ως δημόσιου αγαθού.

Αντιλαμβανόμαστε ως κομβικής σημασίας την αναχαίτιση του κατακερματισμού των οικοσυστημάτων μας. Είμαστε υπέρ των πολιτικών εκείνων που διαμορφώνουν τον τρόπο παραγωγής, κατανάλωσης πόρων και οικοδόμησης των πόλεων με ανώτερη αρχή τη βιοποικιλότητα στο επίκεντρο.

Θεωρούμε ότι τα ορυκτά καύσιμα όπως ο λιγνίτης, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο πρέπει να βγουν από το ενεργειακό μας μείγμα (το ίδιο ισχύει και για την ενέργεια που προέρχεται από πυρηνικά).

Είμαστε ξεκάθαρα ενάντια στην ιδέα ότι το φυσικό αέριο μπορεί να αποτελέσει γέφυρα για τη μετάβαση σε χαμηλότερες ή μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Άρα εναντιωνόμαστε στη χρηματοδότηση τέτοιων πρότζεκτ από κυβερνήσεις, δήμους και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε τους αγώνες όλων των κινημάτων, παλιών και νέων που σχετίζονται με θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος, και παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις μελέτες και προτάσεις πολλών επιστημόνων, φορέων, οργανώσεων και ατόμων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Αντιλαμβανόμαστε ως κομβικής σημασίας τη διαφάνεια, τη δημόσια διαβούλευση και τον κοινωνικό έλεγχο σε κρίσιμες αποφάσεις διαχείρισης των πόρων του περιβάλλοντος.

Θα επιδιώξουμε να συμμετάσχουμε σε όποιο ανοιχτό κοινωνικό διάλογο προκύψει για να αποφασιστεί από όλους και όλες μας πόσες και ποιες ΑΠΕ χρειαζόμαστε αλλά και πού. Ελπίζουμε το νέο χωροταξικό για τις ΑΠΕ να περάσει από πραγματική και σοβαρή δημόσια διαβούλευση.

Επιδιώκουμε τη δίκαιη ενεργειακή μετάβαση σε χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου με σύγχρονη πρόβλεψη για εξάλειψη της ενεργειακής φτώχειας.

Περιμένουμε επίσης πολύ πιο σθεναρά βήματα στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας.

Καταλαβαίνουμε οτι η  κρίση δεν είναι μόνο υγειονομική, ούτε μόνο κλιματική, αλλά συστημική (και πολιτιστική, πνευματική, υπαρξιακή).   Άρα και οι λύσεις πρέπει να είναι συστημικές. Και θα είναι δύσκολες.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας είναι ο μισός δρόμος προς την αλλαγή.

Εμείς οι Βρυσούλες θα αγωνιστούμε μέσα στην καραντίνα, με σεβασμό στους κανόνες που επιβάλλει η πανδημία, με τα δικά μας μέσα και όπλο τη φαντασία και το κέφι μας.

Η φορεσιά μας είναι ένα σύμβολο και έτσι θέλουμε να λειτουργήσει. Ακόμα κι αν δεν χορεύουμε, ακόμα κι αν δεν τραγουδάμε.

Καλή λευτεριά σε όλους και όλες μας

ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΒΡΥΣΟΥΛΕΣ   10/1/2020